Dei føresetnadene som skal gjelde for sal ved auksjon.
Tilbake til forsiden
Statens innkrevingssentral - det finnes alltid en løsning
Finn tema/ord
Tema frå A til Å
e
s
Ordbok frå A til Å
a
-
Auksjonsvilkår
-
ATK
Automatisk Trafikk Kontroll (fotoboks)
-
Auksjon
Frivillig eller tvungen måte å selje eit formuesgode.Til dømes hus, hytte og bil.Formuesgodet blir selt til høgstbydande.
-
anke
Klage over avgjersle i retten til ein høgare rettsinstans. Til dømes frå tingrett til lagmannsrett.
-
Arrest i formuesgode
Førebels sikring av eit pengekrav. Arrest kan takast i alle formuesgoder som det kan takast utleggspant i. Til dømes hus, hytte, pengekrav og bil.
b
-
Bruksrett
Ei rettigheit som gir innehavaren ein rett til å bruke ein annan sin eigedom. Til dømes vegrett, burett og beiterett.
-
Beramme
Fastsette tid (dato og klokkeslett) og stad for når og kor eit utlegg skal verte avgjort.
-
Betalingsmerknad
Ein betalingsmerknad er ein merknad registrert på deg som person eller på eit foretak, om at du/foretaket har ein ubetalt inkassosak, forliksdom, utlegg, lønnstrekk eller er konkurs.
d
-
Dom
Domstolen si avgjerd i ein tvist i sivile saker eller avgjerd i straffesak.
-
Debitor
Den som skylder pengar. Til dømes ein låntakar.
-
Dividende
Dividende er den prosentvise dekninga som kreditorane (dei som du skylder pengar til) i ei gjeldsordning/konkurs får.
-
Driftstilbehør
Gjenstandar (lausøyre) som vert nytta i samband med næringsverksemd. Til dømes landbruksmaskiner.
e
-
Erstatningsbolig
Ein bustad som kan bli tilbydd ein person som risikerar å tape sin bustad på til dømes tvangsauksjon og tvangssal. Viser til dekningslova paragraf 2.10.
-
Eksigibelt
Gjeldsbrev, panterett eller andre avtaler som gir rett til å drive inn skyld utan søksmål. Til dømes gjeldsbrev frå Statens Lånekasse for Utdanning.
-
Ettergivelse
At den du skylder penger til (kreditor) sletter heilt/delvis gjeld eller renter.
f
-
Fordring
Eit krav eller rettigheit mot nokon eller noko.
-
Fråversdom
Avgjerder av retten. Til dømes ved manglande tilsvar eller når saksøkte uteblir frå rettsmøte. Det vil seie at retten kan avseie dom utan at saksøkte/klagar er til stade.
-
Fravikelse av fast eiendom
Tvungen fråflytting (utkasta) frå fast eigedom.
-
Fraværsdom
Avgjerd av retten. Til dømes ved manglande tilsvar eller når saksøkte uteblir frå rettsmøte. Det vil seie at retten kan avseie dom utan at saksøkte/klager er til stade.
-
Forkynning
Rettslege dokument meddelt til partar i til dømes ei rettssak. Forkynningen kan skje på fleire måtar, til dømes ved rekommandert brev eller ved personleg overlevering. Sjølv om du vel å ikkje ta i mot betyr det likevel at forkynninga er lovleg gjennomført.
-
Fullbyrdelse
Gjennomføring, fullføre, setje i verk.
-
Forelegge
Underrette eller varsle nokon.
-
Forfall
Tidspunkt for oppfylling av eit krav.
-
Finansielle instrumenter
Omsettelege verdipapir, verdipapirfondsdelar, pengemarknadsinstrument og liknande.
-
Forliksklage
Stevning (sak) til forliksrådet i ein sivil tvist (ueinigheit der motparten nektar å godta kravet).
-
Forlik
Tvist (usemje) som avgjersle ved at det vert oppnådd ei einigheit mellom partane.
-
Forsinkelsesgebyr
Gebyr som vert pålagt ved for seint innlevert rekneskap til Brønnøysundregistra.
-
Fondsaktiver
Verdipapir som er registrert i Verdipapirsentralen (VPS).
-
Foreldelse
Skjer når kreditor tapar sin rett til oppfylling av krav eller rettigheit fordi kreditoren ikkje har gjort krav innan fastsatte tidsfristar.
-
Forelegg
Reaksjon på eit straffbart forhold. Til dømes ei bot.
-
Formuesgode
Eit formuesgode kan vere fast eigedom (som for eksempel eit hus, hytte, tom m.m.), bankkonti, verdipapir, bil, båt eller annan verdifull lausøyre som kan omstøytast til pengar ved utleige, sal m.m.
Vanlege klede, hjelpemiddel som skuldnar treng i yrket eller utdanninga og gjenstandane sine som har særleg personleg verdi for skuldnar, kan likevel ikkje takast utlegg i. -
Forseinkingsrente
Renter som vert pålagt når kravet ikkje er betalt innan forfallsdato, og kalla morarente (strafferente). Forseinkingsrente blir rekna per dag du er for seinka med betalinga.
g
-
Gjeldsordning-frivilleg
Ei privat avtale mellom deg og dine kreditorar om at du betaler ned gjelda di over ein periode. (Ofte omtalt som frivilleg gjeldsordning)
-
Gjeldsordning
Dette er ei ordning som tar sikte på at privatpersonar med alvorlege gjeldsproblem skal få kontroll over økonomien sin (regulert av gjeldsordningsloven).
-
Grunnbok
Grunnboka er eit offentleg rettigheitsregister over tinglyste rettigheiter og hefter i fast eigedom og delar i burettslag. Vert ført av Statens Kartverk.
-
Gjeldsordning-tvungen
Dette er ei gjeldsordning der skyldnaren utarbeidar eit forslag til gjeldsordning. Forslaget vert sendt ut frå tingretten til alle kreditorane med ein frist til å kome med merknader. Tingretten skal samtidig kalle inn skyldnaren og alle kreditorane til eit rettsmøte for å behandle forslaget. Det er ingen møteplikt for kreditorane på dette møtet. Retten vil etter ei vurdering anten stadfeste eller nekte å stadfeste skyldnaren sitt forslag til gjeldsordning.
-
Gjeldsordningsperiode
Dette er perioden for kor lenge gjeldsordninga skal vere, normalt 5 år. For tvungen gjeldsordning er det ei maksimumsgrense på 10 år. Perioden reknast frå den dagen då det vart opna gjeldsforhandlingar.
-
Gjeldsbrev
Skriftleg dokument som inneheld løfte/erkjenning om å betale pengar ein er skuldig til ein kreditor.
-
Gjeldssanering
Heil eller delvis sletting av gjeld.
i
-
Immaterialregister
Offentlege registre over rettigheiter. Til dømes varemerke, patent, design eller opphavsrett.
k
-
Kumulasjon
Handsame fleire krav i same sak.
-
Kravsmål
Brukast om det å krevje at rettsapparatet eller namsmannen skal ta ei avgjerd i ei sak. Til dømes kan dette vere krav om at ei namsmyndigheit skal gjennomføre eit tvangssal.
-
Kreditor
Den som har pengar til gode.
l
-
Legalpant
Lovbestemt pant.
-
Livsopphald
Med livsopphald meiner ein det som ein med rimelegheit treng for å forsørgje skyldnar og skyldnaren sin husstand. Livsopphaldssatsar ved utleggstrekk.
-
Lausøyreregisteret
Eit tinglysingsregister for pant og rettigheiter i lausøyre.
-
Lausøyre
Alle gjenstandar som ikkje er fast eigedom eller realregistrert. Til dømes bil, campingvogn, smykker eller liknande av verdi.
m
-
Medhjelpersal
Tvangssal vert gjennomført av medhjelpar. Til dømes via meklar.
-
Mishaldt beløp
Det beløpet du er på etterskot med, til dømes den opprinnelege betalingsplanen for studielånet ditt.
-
Motrekning
Oppgjer mellom to partar som står i gjeld til kvarandre, slik at fordringane heilt eller delvis vert sletta.
-
Morarenter
Renter som vert lagt til når krav ikkje er betalt ved forfall, og kalla forseinkingssrente.
-
Mishald
Kontraktsbrot. Til dømes når eit krav ikkje kan bli betalt innan forfallsdato.
n
-
Namsmyndigheiter
Utgjer tingrettane, alminneleg namsmyndigheit og særnamsmenn. Statens innkrevjingssentral er ein særnamsmann. Andre særnamsmyndigheiter er skatteoppkrevarane, skattekontora og NAV innkrevjingssentral.
-
Nådegjeving
Å ettergje ei straff. Ei bot er ei straff, og det å ettergje ei bot vert derfor kalla ei nådegjeving.
-
Namsbok
Dokument (protokoll) som inneheld namsmannens avgjerd i saka.
-
Namsmann
Offentleg tenestemann som har myndigheit til å krevje inn krav ved tvang.
o
-
Oppsettande verknad
Avgjerelsa skal ikkje takast før klagehandsaminga er avslutta.
-
Oppreising
Erstatning for skade, der skaden ikkje er av økonomisk art.
-
Orskurd
Rettsleg avgjerd.
-
Oppdragsgjevar
Eigar av kravet. Til dømes NRK for NRK-lisensen.
p
-
Prosessfullmektig
Den som opptrer på vegne av eller fører saka for ein part.
-
Prioritet
Fortrinnsrett/rekkefølgje.
-
Panteobjekt
Eit panteobjekt er det namsmyndigheita kan ta pant i. Som til dømes eigedom, kjøretøy og konto.
-
Panthavar
Den som har sikkerheit for eit krav i ein eller fleire av skyldnaren sine formuesobjekt (eigedelar).
-
Påkrav
Purring eller varsel om betaling.
-
Panterett
Særleg rett til å skaffe dekning for krav i eit eller fleire formuesgoder.
-
Påtalemyndigheita
Den offentlege myndigheita som påtalar straffbare handlingar. Det kan til dømes vere Riksadvokaten, statsadvokaten og juristar i politiet.
-
Prioritetsfråvik
Det at ein panthavar eller annan rettigheitshavar gir avkall på sin plass i prioritetsrekkefølgja.
-
Panteattest
Utskrift av grunnboka, lausøyreregisteret eller andre realregistre. Dette viser kven som har heimel, og kva heftingar som er registrert på fast eigedom, skip eller liknande.
-
Påtaleunnlating
Strafferettsleg reaksjon. Påtalemyndigheita vedtek at det ikkje skal takast ut tiltale sjølv om straffeskyld vert sett på som bevist.
r
-
Rettsgebyr
Kostnadar eller gebyr for handsaming av ei sak i retten eller av namsmyndigheit/tinglysingsmyndigheit.
-
Realregister
Grunnboka, skipsregistra, luftfartøyregistra og kraftledningsregistera. Det vil seie register for formuesgoder.
-
Rettsmidlar
Framgangsmåte ved angrep på rettslege avgjersle. Til dømes. anke.
-
Rettsvern
Forsvar av rettigheiter i forhald til andre kreditorar.
-
Rådigheitsdel
Den del av eit ekteskapeleg felleseige som ektefellen har tatt med inn i felleseiget, og som han bestemmer over.
-
Restanse
Restbeløp.
-
Rettskraft
Ein dom i ei sak har rettskraft når den ikkje lenger kan bli anka.
s
-
Saksøkt
Den som det vert retta krav mot. Til dømes ein saksøkt som mogleg må betale eit krav.
-
Støtande
Ofte nytta i tilknyting med forhold som gjer at samfunnet vil reagere dersom skyldnaren får ei gjeldsordning. Det kan til dømes vere dersom skyldnaren på ein illojal måte har innretta seg med sikte på å få ei gjeldsordning, ved bevisst å gje feilaktige opplysningar eller unnlate å betale rekningar.
-
Salspant
Panterett i ein gjenstand. Til dømes ein bil.
-
Skjønn
Vurdering. Vert sett i verk for å gje ei verdsetjing eller fastslå rettigheiter eller plikter.
-
Sameie
To eller fleire eig ein eigedel saman.
-
Saksøkar
Den som ønskjer å fremje si sak i rettsleg samanheng. For eksempel eigar (saksøkar) av krav som er ønska betalt/innkrevd.
-
Særkullsbarn
Barn som ein person har med ein annan enn sin noverande partnar (ektefelle/sambuar/kjæreste).
-
Særnamsmann
Statens innkrevjingssentral (SI) er eit døme på særnamsmann. Det vil seie at SI har myndigheit til å krevje inn ved bruk av tvang innanfor bestemte områder. Andre særnamsmenn er: Kemnar/kommunekasserar, NAVs innkrevjingssentral (NAVI) og Skattefogdane.
-
Solidarskyldnar
Skyldnar som saman med ein eller fleire andre er medansvarleg i til dømes ei gjeld eller eit lån.
-
Subsidiær straff
Ei straff som trer inn istadenfor ei anna dersom denne fell vekk. Til dømes kan fengselsstraff vere ei subsidiær straff dersom du ikkje klarar å betale ei bot.
-
Straffekrav
Pengekrav som er lagt på som følgje av ei straffbar handling. SI krev inn følgjande straffekrav: erstatning som er tilkjent i ein offentleg straffesak, bøter, inndraging og sakskostnadar.
-
Sikring
Beskytte eit krav eller ein eigedel mot andre kreditorar.
-
Stoppmelding
Stoppmelding blir send deg når eit trekk i lønn eller trygd blir stansa.
Det kan vere fleire årsaker:
- ein annan kreditor har større rett (prioritet) på å få betalt sitt. Då må kravet vårt vente mens eit anna krav blir gjort opp fyrst.
- det er ikkje nok pengar igjen til å leve for (ikkje nok til livsopphald).
- kravet er oppgjort/nedbetalt.
t
-
Tilgang til leierett
Eit dokument som representerar ein leierett eller burett som kan omsettast.Til dømes ei andelsleilighet, obligasjonsleilighet eller aksjeleilighet.
-
Tvangsfullføring
Gjennomføring av namsmyndighetens slutning. Til dømes trekk i løn.
-
Tinglysing
Registrering av rettigheiter/heftingar. Til dømes i grunnboka, skipsregistret, løseøreregistret og realregistre.
-
Tvangskraft
Tvangsgrunnlag som kan bli fullført. Til dømes eksigibelt gjeldsbrev eller rettsavgjerd som gir grunnlag for tvangsfullføring.
-
Tvangssal
Vedtak av namsmyndigheit om sal av til dømes eigedom for å oppnå dekning for eit krav.
-
Tvangsauksjon
Tvangssal ved offentleg auksjon halde av namsmyndigheit eller medhjelper for at saksøkar skal få dekka sitt krav. Tvangssalet kan vere av fast eigedom eller lausøyre.
-
Tvangsgrunnlag
Dom, kjennelse, førelegg, gjeldsbrev og krav etter særleg lovbestemming.
-
Tvangsdekning
Realisering (sal) av pant.
-
Tilvising til innkrevjing
Eit dokument som gir saksøkar rett til å realisere utleggspant. Til dømes dersom SI har tatt pant i din bankkonto gir ein slik tilvising. SI har rett til å krevje at banken utbetaler beløpet frå kontoen din.
u
-
Underpant
Pantsettaren mister ikkje retten til å bruke det pantsatte.Til dømes dersom det er tatt pant i ein bil er det framleis lov til å køyre den.
-
Utleggspant
Det er når SI tar pant i eigedom, konto eller andre formuesgoder. Eigedom eller anna det er tatt pant i, kan seinare bli tvangsselt til dekning av kravet. SI kan og sende kravsmål til ordinær namsmann om å ta utlegg i lausøyre.
-
Utlegg
Sikring av krav ved til dømes utleggstrekk eller utleggspant.
-
Utliknar
Oppdragsgjevar. Til dømes NRK for NRK-lisensen.
-
Utleggsforretning
Det betyr at SI held eit utlegg for å skaffe dekning for eit krav.
-
Utreiseforbod
Ein person er forbydd å forlate landet.
-
Utleggstrekk
Dette er når SI påleggjer arbeidsgjevar eller trygdekontor å foreta trekk i løn eller trygdeyting.
v
-
Verdimink
Gjere eit formuesgode til dømes ein eigedom eller ein bil,mindre verdifull.
-
VPS
Verdipapirsentralen.
-
Varig betalingsudyktig
Dette gjeld dersom ein skyldnar si betalingsevne er så sterkt nedsatt at han ikkje i overskueleg framtid kan klare å tilbakebetale gjelda si. Det blir og vurdera om det er grunn til å forvente endringar i skyldnaren si betalingsevne i løpet av dei neste fem åra.
-
Verdipapir
Til dømes aksjar, obligasjonar, gjeldsbrev osv.
-
Varsel
Underretning til ein part om at rettslege skritt skal foretas dersom kravet ikkje blir betalt.
-
Voldsgiftsdom
Avgjerd fatta av ein domstol partane sjølv har bestemt.
-
Verneting
Den rettskrins eller det namsmannsdistrikt der vedkommande har bupel eller slik tilknyting.
Forbrukartilsynet
Forbrukartilsynet, ut frå omsyn til forbrukarane, føre tilsyn med at dei næringsdrivande si marknadsføring og standard kontraktsvilkår er i samsvar med marknadsføringslova. Ombodet skal førebyggje og stoppe ulovleg marknadsføring og urimelege kontraktar.
Publisert 17. september 2018